وَالنَّجْمِ إِذَا هَوَىٰ (1)
Баючы йолдыз белән ант итәмен |
مَا ضَلَّ صَاحِبُكُمْ وَمَا غَوَىٰ (2)
Сезне туры юлдан җитәкләүче юлдашыгыз Мухәммәд г-м туры юлдан һич адашмады һәм бозылмады, азмады |
وَمَا يَنطِقُ عَنِ الْهَوَىٰ (3)
Һәм ул үз белдеге белән сөйләмәс |
إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَىٰ (4)
Аның Ислам хакында сөйләгән сүзе фәкать Аллаһудан иңдерелгән вәхийдер |
عَلَّمَهُ شَدِيدُ الْقُوَىٰ (5)
Вәхийне яки Ислам динен аңа каты куәт иясе Җәбраил фәрештә өйрәтте |
ذُو مِرَّةٍ فَاسْتَوَىٰ (6)
Ул фәрештә күркәм холыклы вә матур кыяфәтле вә гаять туры һәм гакыл ияседер, заһир булды, күренде үзенең асыл сурәте белән |
وَهُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلَىٰ (7)
Ул фәрештә офыкның югарысында иде |
ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّىٰ (8)
Соңра Мухәммәд г-мгә якынлашты һәм югарыдан сузылды аңа сүз әйтмәк өчен |
فَكَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَىٰ (9)
Аралары ике җәя хәтле генә калды яки аннан да якынрак булды |
فَأَوْحَىٰ إِلَىٰ عَبْدِهِ مَا أَوْحَىٰ (10)
Җәбраил фәрештә Аллаһуның колы Мухәммәд г-мгә вәхий кылды үзенә Аллаһудан вәхий ителгән нәрсәне |
مَا كَذَبَ الْفُؤَادُ مَا رَأَىٰ (11)
Мухәммәд г-мнең күңеле күргәнен ялган димәде, нык ышанды, ягъни Җәбраил фәрештәне үз сурәтендә күрде һәм Аллаһуны күңеле илә күрде |
أَفَتُمَارُونَهُ عَلَىٰ مَا يَرَىٰ (12)
Әллә Мухәммәднең күргән нәрсәсенә шөбһә итеп низагълашасызмы |
وَلَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرَىٰ (13)
Тәхкыйк ул Җәбраилне үз сурәтендә күрде икенче мәртәбә |
عِندَ سِدْرَةِ الْمُنتَهَىٰ (14)
Сидерәтүлмүнтәһә агачы янында |
عِندَهَا جَنَّةُ الْمَأْوَىٰ (15)
Мәэва җәннәте шул агач янындадыр |
إِذْ يَغْشَى السِّدْرَةَ مَا يَغْشَىٰ (16)
Ул агачны күп фәрештәләр каплаган иде |
مَا زَاغَ الْبَصَرُ وَمَا طَغَىٰ (17)
Мухәммәд г-мнең күзе шул агачтан һәм фәрештәләрдән читкә авышмады һәм куелган чиктән уңга-сулга үтмәде |
لَقَدْ رَأَىٰ مِنْ آيَاتِ رَبِّهِ الْكُبْرَىٰ (18)
Тәхкыйк ул күрде мигъраҗдә Раббысының олугъ галәмәт вә дәлилләрен |
أَفَرَأَيْتُمُ اللَّاتَ وَالْعُزَّىٰ (19)
Лут, Гүзза исемле сынымнарны күрдегезме |
وَمَنَاةَ الثَّالِثَةَ الْأُخْرَىٰ (20)
Вә алардан башка өченче Мәнат исемле сынымны күрәсезме? Ягъни шул һичнәрсәгә ярамаган сынымнар Аллаһуның ярдәмчесе яки угыллары була алалармы |
أَلَكُمُ الذَّكَرُ وَلَهُ الْأُنثَىٰ (21)
Ий мөшрикләр, үзегезгә ир балалар булып үзегез яратмаган кыз балаларны Аллаһуга иснад итәсезме? Ягъни Аллаһуның кыз балалары бар дисезме |
تِلْكَ إِذًا قِسْمَةٌ ضِيزَىٰ (22)
Әгәр ир балаларны – үзләренә, кыз балаларны – Аллаһуга бүлә торган булсалар, бу бүлү тиешсез, үлчәүсез бүлүдер. Ягъни мөшрикләр Лут, Гүзза, Мәнат исемнәрне сынымнарга бирделәр дә аларны Аллаһның кызлары диделәр |
إِنْ هِيَ إِلَّا أَسْمَاءٌ سَمَّيْتُمُوهَا أَنتُمْ وَآبَاؤُكُم مَّا أَنزَلَ اللَّهُ بِهَا مِن سُلْطَانٍ ۚ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَمَا تَهْوَى الْأَنفُسُ ۖ وَلَقَدْ جَاءَهُم مِّن رَّبِّهِمُ الْهُدَىٰ (23)
Ул сынымнар һичнәрсә түгел мәгәр үзегез һәм аталарыгыз кушкан исем генәдер, Аллаһ ул сынымнарны Илаһә тотарга һәм Аллаһуның кызлары дияргә бер нинди дәлил иңдермәде. Алар дәлилгә иярмәделәр, мәгәр сукыр заннарына иярделәр һәм нәфесләре сөйгән нәрсәләргә генә иярделәр, тәхкыйк аларга Раббыларыннан туры юлны күрсәтүче Коръән килде |
أَمْ لِلْإِنسَانِ مَا تَمَنَّىٰ (24)
Әллә кеше үзенә ни теләсә, шул булып торамы? Яки сынымнар мөшрикләрнең теләген үтиләрме |
فَلِلَّهِ الْآخِرَةُ وَالْأُولَىٰ (25)
Бит дөнья байлыгы да, ахирәт байлыгы да Аллаһу тәгаләнекедер, Аңардан узып һичкем файдалана алмас |
۞ وَكَم مِّن مَّلَكٍ فِي السَّمَاوَاتِ لَا تُغْنِي شَفَاعَتُهُمْ شَيْئًا إِلَّا مِن بَعْدِ أَن يَأْذَنَ اللَّهُ لِمَن يَشَاءُ وَيَرْضَىٰ (26)
Күкләрдә күпме фәрештәләр бардыр, ул фәрештәләрнең һич нәрсәдә шәфәгате файда бирмәс, мәгәр Аллаһ теләгән һәм зира булган бәндәсенә шәфәгать итәргә рөхсәтен бирсә генә файда булыр |
إِنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ لَيُسَمُّونَ الْمَلَائِكَةَ تَسْمِيَةَ الْأُنثَىٰ (27)
Ахирәт көненә ышанмаучылар, фәрештәләрне хатыннар исеме белән исемлиләр |
وَمَا لَهُم بِهِ مِنْ عِلْمٍ ۖ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ ۖ وَإِنَّ الظَّنَّ لَا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئًا (28)
Аларның бу эшләренә дәлилләре дә вә белемнәре дә юк, алар фәкать занга сукыр фикерләренә иярәләр, бит зан сукыр фикер хаклыкка, дөреслеккә һич тә ирештермидер |
فَأَعْرِضْ عَن مَّن تَوَلَّىٰ عَن ذِكْرِنَا وَلَمْ يُرِدْ إِلَّا الْحَيَاةَ الدُّنْيَا (29)
Безнең Коръәнебез белән гамәл кылудан баш тарткан кешеләрдән кисел, алар Коръәннән дөнья файдасын гына телиләр |
ذَٰلِكَ مَبْلَغُهُم مِّنَ الْعِلْمِ ۚ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اهْتَدَىٰ (30)
Менә аларның белгән нәрсәләре шул кадәр генәдер, ягъни алар дөнья файдасын гына беләләр. Тәхкыйк, синең Раббың беләдер, Аның туры юлыннан адашкан кешене һәм дә туры юлга күнелгән кешене дә беләдер |
وَلِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ لِيَجْزِيَ الَّذِينَ أَسَاءُوا بِمَا عَمِلُوا وَيَجْزِيَ الَّذِينَ أَحْسَنُوا بِالْحُسْنَى (31)
Җирдәге вә күкләрдәге барча нәрсә Аллаһ мөлкедер, Аллаһ аларны дөньяда төзеде имансыз, динсез явызларга ґәзаб бирмәк өчен һәм иманлы динле булып, изге гамәлләрне, яхшы эшләрне кылган хак мөэминнәргә изге җәза, ягъни җәннәт нигъмәтләрен бирмәк өчен |
الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبَائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ إِلَّا اللَّمَمَ ۚ إِنَّ رَبَّكَ وَاسِعُ الْمَغْفِرَةِ ۚ هُوَ أَعْلَمُ بِكُمْ إِذْ أَنشَأَكُم مِّنَ الْأَرْضِ وَإِذْ أَنتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ ۖ فَلَا تُزَكُّوا أَنفُسَكُمْ ۖ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقَىٰ (32)
Ул хак мөэминнәр зур гөнаһлардан вә фәхеш эшләрдән сакланырлар, мәгәр кечкенә гөнаһларны эшләсәләр, тәүбә итәрләр. Тәхкыйк синең Раббың киң рәхмәтле вә ярлыкаучыдыр, Ул сезне белүчедер җирдән халык кылган вакытта вә аналарыгызның карнында бала вакытыгызны да, минем гөнаһым юк димәгез! Ул – Аллаһ гөнаһлардан саклаучы тәкъва кешеләрне белүчедер |
أَفَرَأَيْتَ الَّذِي تَوَلَّىٰ (33)
Хакны кабул итүдә яки Коръән белән гамәл кылудан баш тарткан кешене күрдеңме |
وَأَعْطَىٰ قَلِيلًا وَأَكْدَىٰ (34)
Ул хактан баш тартучы малыннан бик аз садака бирде, соңра бирүне бөтенләй туктатты |
أَعِندَهُ عِلْمُ الْغَيْبِ فَهُوَ يَرَىٰ (35)
Әллә аның кулында гаепне яшерен эшне белү бармы, яшерен эшләрне күрәме |
أَمْ لَمْ يُنَبَّأْ بِمَا فِي صُحُفِ مُوسَىٰ (36)
Әллә аңа хәбәр бирелмәдеме Муса пәйгамбәргә бирелгән Тәүраттагы Аллаһ хөкемнәреннән |
وَإِبْرَاهِيمَ الَّذِي وَفَّىٰ (37)
Дәхи Ибраһим пәйгамбәргә бирелгән сахыйфәтләрдәге Аллаһ хөкемнәреннән хәбәр бирелмәдеме? Ул Ибраһим үзенә йөкләтелгән эшләрне тәмам үтәде |
أَلَّا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَىٰ (38)
Аллаһудан килгән ул китапларда вә сахыйфәләрдә булган хәбәр шулдыр: берәүнең Аллаһуга итагать итеп мөселман булу бурычы икенче кешегә йөкләтелмәс вә берәүнең сәвабы да гөнаһы да икенче кешегә бирелмәс |
وَأَن لَّيْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَىٰ (39)
Дәхи кешегә һич нәрсә юкдыр мәгәр үзе кәсеп иткән нәрсәсе генәдер |
وَأَنَّ سَعْيَهُ سَوْفَ يُرَىٰ (40)
Әлбәттә һәрбер кешенең кәсеп иткән сәвабы һәм гөнаһы тиздән ахирәттә үлчәүдә күренер |
ثُمَّ يُجْزَاهُ الْجَزَاءَ الْأَوْفَىٰ (41)
Моннан соң аңа савабына һәм гөнаһына күрә тулысынча җәза бирелер |
وَأَنَّ إِلَىٰ رَبِّكَ الْمُنتَهَىٰ (42)
Тәхкыйк Раббың хозурындадыр барып туктый торган урын |
وَأَنَّهُ هُوَ أَضْحَكَ وَأَبْكَىٰ (43)
Тәхкыйк Ул – Аллаһ кешеләрне көлдерде һәм елатты |
وَأَنَّهُ هُوَ أَمَاتَ وَأَحْيَا (44)
Һәм Ул – Аллаһ үтерде вә тергезде |
وَأَنَّهُ خَلَقَ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَالْأُنثَىٰ (45)
Дәхи Ул – Аллаһ кешеләрне ирле-хатынлы итеп вә башка һәрбер җан иясен һәм үсемлекне шулай парлы итеп халык кылды |
مِن نُّطْفَةٍ إِذَا تُمْنَىٰ (46)
Ана җенесләрнең карнына төшкән бер тамчы судан |
وَأَنَّ عَلَيْهِ النَّشْأَةَ الْأُخْرَىٰ (47)
Вә икенче мәртәбә кыямәт көненә кубармак Аллаһугадыр |
وَأَنَّهُ هُوَ أَغْنَىٰ وَأَقْنَىٰ (48)
Дәхи Ул – Аллаһ байлык бирде вә терлек малларын бирде |
وَأَنَّهُ هُوَ رَبُّ الشِّعْرَىٰ (49)
Дәхи Ул – Аллаһ Шигъра йолдызының Раббысыдыр |
وَأَنَّهُ أَهْلَكَ عَادًا الْأُولَىٰ (50)
Дәхи Ул – Аллаһ беренче Гад кавемен һәлак кылды |
وَثَمُودَ فَمَا أَبْقَىٰ (51)
Дәхи Сәмуд кавемен һәлак итте, алардан һичкемне калдырмады |
وَقَوْمَ نُوحٍ مِّن قَبْلُ ۖ إِنَّهُمْ كَانُوا هُمْ أَظْلَمَ وَأَطْغَىٰ (52)
Дәхи болардан элек Нух кавемен һәлак итте, алар бик залим вә бик азган иделәр |
وَالْمُؤْتَفِكَةَ أَهْوَىٰ (53)
Дәхи Лут кавеменең шәһәрләрен күтәреп әйләндереп ыргытты |
فَغَشَّاهَا مَا غَشَّىٰ (54)
Ул шәһәрләрне бер каплый торган нәрсә каплады |
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكَ تَتَمَارَىٰ (55)
Ий адәм баласы Раббыңның кайсы нигъмәтләрендә низагълашырсың, шик төшерерсең |
هَٰذَا نَذِيرٌ مِّنَ النُّذُرِ الْأُولَىٰ (56)
Бу Мухәммәд г-м җәһәннәм белән куркытучыдыр әүвәлге куркытучылар җөмләсеннән |
أَزِفَتِ الْآزِفَةُ (57)
Кыямәт якын булды |
لَيْسَ لَهَا مِن دُونِ اللَّهِ كَاشِفَةٌ (58)
Кыямәтнең кайчан булуын ачык белүче һәм вакытын билгеләүче Аллаһудан башка һич юктыр |
أَفَمِنْ هَٰذَا الْحَدِيثِ تَعْجَبُونَ (59)
Әллә ошбу Коръән сүзләреннән ґәҗәбләнәсезме |
وَتَضْحَكُونَ وَلَا تَبْكُونَ (60)
Вә көләсез, никтер еламыйсыз |
وَأَنتُمْ سَامِدُونَ (61)
Хәлбуки үзегез гафилләр, сукырларсыз Коръәннең хикмәтләрен фәһемли алмыйсыз |
فَاسْجُدُوا لِلَّهِ وَاعْبُدُوا ۩ (62)
Аллаһуга сәҗдә кылыгыз һәм гыйбадәт кылыгыз |
