الر ۚ تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْمُبِينِ (1)
Alif. Lam. Ra'. Dawn huma l-versi tal-Ktieb (li fih kollox huwa mfisser b'mod) mill-aktar car |
إِنَّا أَنزَلْنَاهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لَّعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ (2)
Aħna nizzilnieh Qoran (bl-ilsien) Għarbi biex forsi tifhmu (li l-Awtur tiegħu ma huwa ħadd ħlief Alla; Sid il- bnedmin) |
نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ بِمَا أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ هَٰذَا الْقُرْآنَ وَإِن كُنتَ مِن قَبْلِهِ لَمِنَ الْغَافِلِينَ (3)
Aħna ngħidulek (Muħammad) l-aħjar grajjiet meta qegħdin innebbħuk dan il-Qoran, u tabilħaqq li qabel kont minn dawk li ma kinux jafu (bih) |
إِذْ قَالَ يُوسُفُ لِأَبِيهِ يَا أَبَتِ إِنِّي رَأَيْتُ أَحَدَ عَشَرَ كَوْكَبًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ رَأَيْتُهُمْ لِي سَاجِدِينَ (4)
Meta Guzeppi qal lil-missieru (Gakobb): 'Missier (f'ħolma) jiena rajt ħdax-il kewkba, u x-xemx u l-qamar rajthom mixħutin quddiemi (jagħtuni gieħ) |
قَالَ يَا بُنَيَّ لَا تَقْصُصْ رُؤْيَاكَ عَلَىٰ إِخْوَتِكَ فَيَكِيدُوا لَكَ كَيْدًا ۖ إِنَّ الشَّيْطَانَ لِلْإِنسَانِ عَدُوٌّ مُّبِينٌ (5)
Qal (missieru): 'Ibni, la tgħidx lil-ħutek b'dak li rajt, li ma jdaħħlukx f'xi nasba (u, fl-għira tagħhom għalik, joqtluk). Ix-Xitan tabilħaqq huwa għadu fil-beraħ tal- bniedem |
وَكَذَٰلِكَ يَجْتَبِيكَ رَبُّكَ وَيُعَلِّمُكَ مِن تَأْوِيلِ الْأَحَادِيثِ وَيُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكَ وَعَلَىٰ آلِ يَعْقُوبَ كَمَا أَتَمَّهَا عَلَىٰ أَبَوَيْكَ مِن قَبْلُ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْحَاقَ ۚ إِنَّ رَبَّكَ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (6)
Hekk Sidek jaħtrek, jgħallmek. it-tifsir tal-grajjiet, u jgib fil-milja tagħha l-grazzja tiegħu fuqek u fuq nies Gakobb, bħalma. qabel kien gab il-milja tagħha fuq missirijietek Abraham u Izakk. Sidek tabilħaqq jaf kollox u Għaref |
۞ لَّقَدْ كَانَ فِي يُوسُفَ وَإِخْوَتِهِ آيَاتٌ لِّلسَّائِلِينَ (7)
Tassew li f'Guzeppi u (fil-grajja tiegħu ma') ħutu hemm sinjali għal dawk li jfittxu (is-sewwa) |
إِذْ قَالُوا لَيُوسُفُ وَأَخُوهُ أَحَبُّ إِلَىٰ أَبِينَا مِنَّا وَنَحْنُ عُصْبَةٌ إِنَّ أَبَانَا لَفِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ (8)
Meta (l-aħwa ta' Guzeppi) qalu: ''Tassew li Guzeppi u J ħuh (Benjamin) huma egħzez għal missiera minna, għalkemm aħna gemgħa qawwija (mhux bħal dawn iz- zewg dgħajfin). Missierna tabilħaqq imħawwad sew (biex: qiegħed jippreferi lil dawn)i |
اقْتُلُوا يُوسُفَ أَوِ اطْرَحُوهُ أَرْضًا يَخْلُ لَكُمْ وَجْهُ أَبِيكُمْ وَتَكُونُوا مِن بَعْدِهِ قَوْمًا صَالِحِينَ (9)
Oqtlu lil Guzeppi, jew keccuh f'art (oħra, imbiegħda), biex ħsieb missierkom ikun fuqkom biss, u wara dan (kollu, tindmu minn ħtijietkom u) tkunu nies gustil |
قَالَ قَائِلٌ مِّنْهُمْ لَا تَقْتُلُوا يُوسُفَ وَأَلْقُوهُ فِي غَيَابَتِ الْجُبِّ يَلْتَقِطْهُ بَعْضُ السَّيَّارَةِ إِن كُنتُمْ فَاعِلِينَ (10)
Wieħed minnhom (Guda, l-akbar fost l-aħwa) qal (lil ħutu): 'La toqtlux lil-Guzeppi, izda ixħtuh f'qiegħ il- giebja, (hekk li) min ikun għaddej, jigbru jekk (daħħaltuha f'raskom li) tridu tagħmlu(lu xi ħaga biex teħilsu minnu)U |
قَالُوا يَا أَبَانَا مَا لَكَ لَا تَأْمَنَّا عَلَىٰ يُوسُفَ وَإِنَّا لَهُ لَنَاصِحُونَ (11)
Huma qalu: ''Missier, għaliex ma tafdalniex lil Guzeppi, meta aħna rridulu l-gid |
أَرْسِلْهُ مَعَنَا غَدًا يَرْتَعْ وَيَلْعَبْ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ (12)
Għada ibagħtu magħna biex jgħaddi z-zmien u jilgħab, u (serraħ rasek għaliex) aħna nieħdu ħsiebul |
قَالَ إِنِّي لَيَحْزُنُنِي أَن تَذْهَبُوا بِهِ وَأَخَافُ أَن يَأْكُلَهُ الذِّئْبُ وَأَنتُمْ عَنْهُ غَافِلُونَ (13)
(Qalfi/hom missierhom): ' Tabilħaqq nitnikket li kellkom tmorru. bih, u nibza' li jieklu xi lupu meta intom ma tkunux moħħkom fih (minħabba l-logħob tagħkom) |
قَالُوا لَئِنْ أَكَلَهُ الذِّئْبُ وَنَحْنُ عُصْبَةٌ إِنَّا إِذًا لَّخَاسِرُونَ (14)
Huma qalu: 'Li kieku l-lupu kellu jieklu, meta aħna gemgħa qawwija, mela (inkunu) tellifin (aħna wkoll) f |
فَلَمَّا ذَهَبُوا بِهِ وَأَجْمَعُوا أَن يَجْعَلُوهُ فِي غَيَابَتِ الْجُبِّ ۚ وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِ لَتُنَبِّئَنَّهُم بِأَمْرِهِمْ هَٰذَا وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ (15)
U meta marru bih, qablu Ikoll li jqegħduh f'qiegħ il- giebja. U Aħna nebbaħnieh (b'dan li gej): 'Tabilħaqq li (jasal il-jum meta). tħabbrilhom dan l-għemil (ikrah) tagħhom, meta huma ma jintebħux (min int) |
وَجَاءُوا أَبَاهُمْ عِشَاءً يَبْكُونَ (16)
Imbagħad filgħaxija gew jibku għand missierhom |
قَالُوا يَا أَبَانَا إِنَّا ذَهَبْنَا نَسْتَبِقُ وَتَرَكْنَا يُوسُفَ عِندَ مَتَاعِنَا فَأَكَلَهُ الذِّئْبُ ۖ وَمَا أَنتَ بِمُؤْمِنٍ لَّنَا وَلَوْ كُنَّا صَادِقِينَ (17)
Qalu: 'Missierna, aħna morna ntellqu, u ħallejna. lil Guzeppi ma' ħwejjigna, u kielu l-lupu. M'intix se temminna, għalkemm qegħdin ngħidu s-sewwa |
وَجَاءُوا عَلَىٰ قَمِيصِهِ بِدَمٍ كَذِبٍ ۚ قَالَ بَلْ سَوَّلَتْ لَكُمْ أَنفُسُكُمْ أَمْرًا ۖ فَصَبْرٌ جَمِيلٌ ۖ وَاللَّهُ الْمُسْتَعَانُ عَلَىٰ مَا تَصِفُونَ (18)
U gabu l-qmis tiegħu (imcappsa) b'demm. falz. Qalilhom): 'Le, (ma huwiex kif qegħdin tgħidu), izda intom infuskom tħajjartu tagħmlu xi ħaga. Is-sabar (f'dan il-ħin ta' niket) huwa xieraq, u mingħand Alla (biss nitlob) l-għajnuna (dwar) dan li qegħdin tgħidu |
وَجَاءَتْ سَيَّارَةٌ فَأَرْسَلُوا وَارِدَهُمْ فَأَدْلَىٰ دَلْوَهُ ۖ قَالَ يَا بُشْرَىٰ هَٰذَا غُلَامٌ ۚ وَأَسَرُّوهُ بِضَاعَةً ۚ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِمَا يَعْمَلُونَ (19)
U giet karovana u bagħtu (/ejn il-giebja) lil-min itella' l-ilma. Dendel il-barmil tiegħu (x mera ra lil Guzeppi mqabbad mal-ħabel, stagħgeb ħafna u) qal: 'Xi bxara tajba dinl Dan tfajjelt' U ħbewh mal-merkanzija, u Alla kien jaf kollox b'dak li kienu qegħdin jagħmlu |
وَشَرَوْهُ بِثَمَنٍ بَخْسٍ دَرَاهِمَ مَعْدُودَةٍ وَكَانُوا فِيهِ مِنَ الزَّاهِدِينَ (20)
Huma bigħuh bi prezz irħis, xi ftit bicciet tal-fidda, u qisuh li ma jiswiex wisq |
وَقَالَ الَّذِي اشْتَرَاهُ مِن مِّصْرَ لِامْرَأَتِهِ أَكْرِمِي مَثْوَاهُ عَسَىٰ أَن يَنفَعَنَا أَوْ نَتَّخِذَهُ وَلَدًا ۚ وَكَذَٰلِكَ مَكَّنَّا لِيُوسُفَ فِي الْأَرْضِ وَلِنُعَلِّمَهُ مِن تَأْوِيلِ الْأَحَادِيثِ ۚ وَاللَّهُ غَالِبٌ عَلَىٰ أَمْرِهِ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ (21)
U l-Egizzjan li xtrah qal lil martu: 'Giblu gieħ (lif dan Guzeppi). waqt li qiegħed hawn (magħna; min jaf) jista' jkun ta' fejda għalina, jew inrabbuh qisu kien l-iben tagħna (għaliex bqajna bla tfal): 7 Hekk. saħħaħna lil Guzeppi fl-art (ta' l-Egittu), u biex ngħallmu it-tifsir tal- grajjiet (fil-ħolm). Alla għandu ħakma fuq kollox, izda ħafna min-nies ma jafux (dan) |
وَلَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ آتَيْنَاهُ حُكْمًا وَعِلْمًا ۚ وَكَذَٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ (22)
Meta (Guzeppi) kien fl-aħjar tiegħu (ta' tletin sena), tajnieh id-dehen u l-għerf. Hekk inħallsu lil dawk li jagħmlu t-tajjeb |
وَرَاوَدَتْهُ الَّتِي هُوَ فِي بَيْتِهَا عَن نَّفْسِهِ وَغَلَّقَتِ الْأَبْوَابَ وَقَالَتْ هَيْتَ لَكَ ۚ قَالَ مَعَاذَ اللَّهِ ۖ إِنَّهُ رَبِّي أَحْسَنَ مَثْوَايَ ۖ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ (23)
Izda dik li (Guzeppi) kien qiegħed f'darha (il-mara ta' sidu l-Egizzjan) ippruvat twaqqgħu (fid-dnub). Hija għalqet il-bibien u qalet: SEjjaf' Qal(i/ha Guzeppi): 'Alla ħaresl Sidi (fi huwa zewgek) laqagħni tajjeb għandu fu m'iniex se nħallsu b'ħaga kerha bħal din)l Il-ħziena ma joħorgux rebbiħin |
وَلَقَدْ هَمَّتْ بِهِ ۖ وَهَمَّ بِهَا لَوْلَا أَن رَّأَىٰ بُرْهَانَ رَبِّهِ ۚ كَذَٰلِكَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَالْفَحْشَاءَ ۚ إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُخْلَصِينَ (24)
Hija xtaqitu (b'qalbha kollha), u huwa (ta' bniedem li kien) kieku kien jixtieqha, li mhux għaliex ra l-prova cara ta' Sidu (li ħelsiru minn dak it-tigrib kbir). Hekk (għamilna biex) inwarrbu minn fuqu l-ħazen u x-xewqat taħxija. Huwa tabilħaqq fost il-qaddejja leali (ur safjin) tagħna |
وَاسْتَبَقَا الْبَابَ وَقَدَّتْ قَمِيصَهُ مِن دُبُرٍ وَأَلْفَيَا سَيِّدَهَا لَدَى الْبَابِ ۚ قَالَتْ مَا جَزَاءُ مَنْ أَرَادَ بِأَهْلِكَ سُوءًا إِلَّا أَن يُسْجَنَ أَوْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (25)
Huma t-tnejn grew lejn il-bieb, (huwa biex jaħrab minnha, u hija biex izzommu gewwa), u qattgħetlu l-qmis minn wara, (u f'dak il-ħin) Sabu (ma' wicchom) lil sidha fil-bieb. Hija qalet: 'X'għandu jkun il-ħlas ta' dak li ried id-deni lil martek, jekk mhux li jintefa' f'ħabs, jew (jieħu) kastig ta' wgigħ |
قَالَ هِيَ رَاوَدَتْنِي عَن نَّفْسِي ۚ وَشَهِدَ شَاهِدٌ مِّنْ أَهْلِهَا إِن كَانَ قَمِيصُهُ قُدَّ مِن قُبُلٍ فَصَدَقَتْ وَهُوَ مِنَ الْكَاذِبِينَ (26)
Qal (Guzeppi): 'Hija ppruvat twaqqagħnil' Wieħed minn niesha xehed u qal: 'Jekk il-qmis tiegħu tqattgħet minn quddiem, mela hija qiegħda tgħid is-sewwa, u huwa mill-giddibin |
وَإِن كَانَ قَمِيصُهُ قُدَّ مِن دُبُرٍ فَكَذَبَتْ وَهُوَ مِنَ الصَّادِقِينَ (27)
Izda jekk il-qmis tiegħu tqattgħet minn wara, mela hija gidbet, u huwa minn dawk li jgħidu s-sewwa |
فَلَمَّا رَأَىٰ قَمِيصَهُ قُدَّ مِن دُبُرٍ قَالَ إِنَّهُ مِن كَيْدِكُنَّ ۖ إِنَّ كَيْدَكُنَّ عَظِيمٌ (28)
U meta (sid Guzeppi) ra l-qmis tiegħu mqattgħa minn wara, qal: ''Dan tabilħaqq (gej) mill-qerq tagħkom in- nisa. Tassew kbir il-qerq tagħkoml |
يُوسُفُ أَعْرِضْ عَنْ هَٰذَا ۚ وَاسْتَغْفِرِي لِذَنبِكِ ۖ إِنَّكِ كُنتِ مِنَ الْخَاطِئِينَ (29)
Guzeppi, insa dan (li gara, u' titkellem ma' ħadd dwaru)l U inti (mara) itlob maħfra għal dnubek. Tabilħaqq li inti fost il-ħatjin |
۞ وَقَالَ نِسْوَةٌ فِي الْمَدِينَةِ امْرَأَتُ الْعَزِيزِ تُرَاوِدُ فَتَاهَا عَن نَّفْسِهِ ۖ قَدْ شَغَفَهَا حُبًّا ۖ إِنَّا لَنَرَاهَا فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ (30)
Xi nisa fil-belt qalu: ''Il-mara tal-kbir ippruvat twaqqa' lill-qaddej tagħha. Hija xegħlet bl-imħabba għalih. Aħna tabilħaqq qegħdin narawha f'telfien mill-aktar car |
فَلَمَّا سَمِعَتْ بِمَكْرِهِنَّ أَرْسَلَتْ إِلَيْهِنَّ وَأَعْتَدَتْ لَهُنَّ مُتَّكَأً وَآتَتْ كُلَّ وَاحِدَةٍ مِّنْهُنَّ سِكِّينًا وَقَالَتِ اخْرُجْ عَلَيْهِنَّ ۖ فَلَمَّا رَأَيْنَهُ أَكْبَرْنَهُ وَقَطَّعْنَ أَيْدِيَهُنَّ وَقُلْنَ حَاشَ لِلَّهِ مَا هَٰذَا بَشَرًا إِنْ هَٰذَا إِلَّا مَلَكٌ كَرِيمٌ (31)
U meta semgħet it-tnassis tagħhom, hija bagħtet għalihom, ħejjitilhom fejn jintasbu (għall-ikla), u tat lil kull waħda minnhom sikkina, u qalet (fil Guzeppi): Oħrog quddiemhomi' Meta rawh, faħħruh (minħabba l- gmiel tiegħu, u fid-dehxa li ħakmithom) qatgħu idejhom, u qalu: ''Alla ħarisnal Dan ma huwiex bniedem Dan ma huwiex għajr anglu mill-aqwaf |
قَالَتْ فَذَٰلِكُنَّ الَّذِي لُمْتُنَّنِي فِيهِ ۖ وَلَقَدْ رَاوَدتُّهُ عَن نَّفْسِهِ فَاسْتَعْصَمَ ۖ وَلَئِن لَّمْ يَفْعَلْ مَا آمُرُهُ لَيُسْجَنَنَّ وَلَيَكُونًا مِّنَ الصَّاغِرِينَ (32)
Hija qalet: 'Dak huwa li intom kontu tlumuni dwaru; ippruvajt inwaqqgħu, kontra r-rieda tiegħu, izda zamm iebes. U jekk (issa) ma jagħmilx dak li ngħidlu, zgur li jintefa' fil-ħabs u jkun (jitqies) mal-baxxif |
قَالَ رَبِّ السِّجْنُ أَحَبُّ إِلَيَّ مِمَّا يَدْعُونَنِي إِلَيْهِ ۖ وَإِلَّا تَصْرِفْ عَنِّي كَيْدَهُنَّ أَصْبُ إِلَيْهِنَّ وَأَكُن مِّنَ الْجَاهِلِينَ (33)
Huwa (talab u) qal: ''Sidi, il-ħabs huwa egħzez għalija minn dak li qegħdin isejħuli għalih, u jekk ma twarrabx minni l-qerq tagħhom, għandi mnejn inmil lejhom (bix- xewqa tal-gisem, ta' bniedem. tad-demm u l-laħam li: jien), u nkun fost l-injuranti |
فَاسْتَجَابَ لَهُ رَبُّهُ فَصَرَفَ عَنْهُ كَيْدَهُنَّ ۚ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ (34)
U Sidu (il-Mulej Alla) semgħu (fit-talb: tiegħu), u warrab minnu l-qerq tagħhom. Huwa tabilħaqq li jisma' kollox u jaf kollox |
ثُمَّ بَدَا لَهُم مِّن بَعْدِ مَا رَأَوُا الْآيَاتِ لَيَسْجُنُنَّهُ حَتَّىٰ حِينٍ (35)
Imbagħad wara li (l-Egizzjani) raw is-sinjali (li Guzeppi kien bla ħtija) dehrilhom li (ikun aħjar jekk) jitfgħuh fil- ħabs għal xi zmien |
وَدَخَلَ مَعَهُ السِّجْنَ فَتَيَانِ ۖ قَالَ أَحَدُهُمَا إِنِّي أَرَانِي أَعْصِرُ خَمْرًا ۖ وَقَالَ الْآخَرُ إِنِّي أَرَانِي أَحْمِلُ فَوْقَ رَأْسِي خُبْزًا تَأْكُلُ الطَّيْرُ مِنْهُ ۖ نَبِّئْنَا بِتَأْوِيلِهِ ۖ إِنَّا نَرَاكَ مِنَ الْمُحْسِنِينَ (36)
U miegħu fil-ħabs daħlu zewg zgħazagħ, u wieħed minnhom qal: 'Jiena rajt lili nnifsi (f'ħolma) nagħsar l- inbid;' u l-ieħor qal: ''Jiena rajt lili nnifsi (f'ħolma) ingorr xi ħobz fuq rasi, u t-tjur jieklu minnu. Ħabbrilna t-tifsira ta' dan, għaliex aħna tassew qegħdin naraw li inti minn dawk li jagħmlu t-tajjeb |
قَالَ لَا يَأْتِيكُمَا طَعَامٌ تُرْزَقَانِهِ إِلَّا نَبَّأْتُكُمَا بِتَأْوِيلِهِ قَبْلَ أَن يَأْتِيَكُمَا ۚ ذَٰلِكُمَا مِمَّا عَلَّمَنِي رَبِّي ۚ إِنِّي تَرَكْتُ مِلَّةَ قَوْمٍ لَّا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَهُم بِالْآخِرَةِ هُمْ كَافِرُونَ (37)
Huwa qal(ilhom): ''Ma jigikomx ikel li jingħatalkom (ta' kuljum) li ma' nħabbrilkomx. x'inhu. qabel ma jigikom. Dan huwa minn dak (l-għerf) li għallimni Sidi. Jiena ħallejt it-twemmin (falz) ta' nies li ma jemmnux f'Alla u li jicħdu (il-Ħajja) l-Oħra |
وَاتَّبَعْتُ مِلَّةَ آبَائِي إِبْرَاهِيمَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ ۚ مَا كَانَ لَنَا أَن نُّشْرِكَ بِاللَّهِ مِن شَيْءٍ ۚ ذَٰلِكَ مِن فَضْلِ اللَّهِ عَلَيْنَا وَعَلَى النَّاسِ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَشْكُرُونَ (38)
Jiena nimxi fuq it-twemmin ta' missirijieti Abraham, Izakk u Gakobb (li Ikoll kienu Profeti ta' Alla). Aħna (il- Mibgħutin tiegħu) ma jixirqilna (qatt) inxierku xejn (u lil ħadd) ma' Alla. Dak minħabba t-tjieba ta' Alla fuqna (li għazilna Profeti tiegħu) u fuq in-nies (l-oħra), izda ħafna. min-nies ma jizzux ħajr |
يَا صَاحِبَيِ السِّجْنِ أَأَرْبَابٌ مُّتَفَرِّقُونَ خَيْرٌ أَمِ اللَّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ (39)
Ja sħabi. t-tnejn tal-ħabs, (nixtiegkom 1għiduli jekk) humiex. aħjar. ħafna. (allat u) sidien maqsumin bejniethom, jew Alla, il-Wieħed, li jista' għal kollox |
مَا تَعْبُدُونَ مِن دُونِهِ إِلَّا أَسْمَاءً سَمَّيْتُمُوهَا أَنتُمْ وَآبَاؤُكُم مَّا أَنزَلَ اللَّهُ بِهَا مِن سُلْطَانٍ ۚ إِنِ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ ۚ أَمَرَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ ۚ ذَٰلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ (40)
Intom ma tqimux, minfloku, ħlief ismijiet (fiergħa) li intom u missirijietkom semmejtu, u li Alla ma kien nizzel ebda setgħa għalihom. Il-Gudizzju huwa ta' Alla biss. Huwa amar li ma tqimux għajr lilu. Dan huwa d-din tas- sewwa, izda ħafna min-nies ma jafux |
يَا صَاحِبَيِ السِّجْنِ أَمَّا أَحَدُكُمَا فَيَسْقِي رَبَّهُ خَمْرًا ۖ وَأَمَّا الْآخَرُ فَيُصْلَبُ فَتَأْكُلُ الطَّيْرُ مِن رَّأْسِهِ ۚ قُضِيَ الْأَمْرُ الَّذِي فِيهِ تَسْتَفْتِيَانِ (41)
Jassħabi t-tnejn tal-ħabs, wieħed minnkom it-tnejn (se joħrog qawwi u sħiħ mill-ħabs u) se (jerga jibda) jisqi l- inbid lil Sidu, izda l-ieħor se jissallab, u t-tjur se jieklu minn rasu. (Hekk) inqatgħet il-kwistjoni li qegħdin tistaqsu dwarha |
وَقَالَ لِلَّذِي ظَنَّ أَنَّهُ نَاجٍ مِّنْهُمَا اذْكُرْنِي عِندَ رَبِّكَ فَأَنسَاهُ الشَّيْطَانُ ذِكْرَ رَبِّهِ فَلَبِثَ فِي السِّجْنِ بِضْعَ سِنِينَ (42)
U (Guzeppi) qal lil dak minnhom it-tnejn li kien jaf li kien ħieles (mill-mewr): 'Semmini ma' sidek (is-sultan, meta toħrog mill-ħabs, forsi jiena wkoll noħrog minn hawn gew).' Izda x-Xitan nessieh li kellu jsemmih ma' sidu, u (Guzeppi) baqa' fil-ħabs għal xi snin (oħra) |
وَقَالَ الْمَلِكُ إِنِّي أَرَىٰ سَبْعَ بَقَرَاتٍ سِمَانٍ يَأْكُلُهُنَّ سَبْعٌ عِجَافٌ وَسَبْعَ سُنبُلَاتٍ خُضْرٍ وَأُخَرَ يَابِسَاتٍ ۖ يَا أَيُّهَا الْمَلَأُ أَفْتُونِي فِي رُؤْيَايَ إِن كُنتُمْ لِلرُّؤْيَا تَعْبُرُونَ (43)
Is-sultan (ta' l-Egittu) qal: 'Jiena rajt (f'ħolma) seba' baqriet smien jikluhom seba' (baqriet) magħluba, u seba' sbuliet ħodor u (sebgħa) oħra niexfa, Ja kbarat (tiegħi), fissruli dan li rajt fil-ħolma tiegħi, jekk tassew tafu tfissru l-ħolm |
قَالُوا أَضْغَاثُ أَحْلَامٍ ۖ وَمَا نَحْنُ بِتَأْوِيلِ الْأَحْلَامِ بِعَالِمِينَ (44)
(Qaluflu): ''Taħwida sħiħa ta' ħolm ( 17 ma jfisser xejnji Aħna ma nafux kif infissru l-ħolm) |
وَقَالَ الَّذِي نَجَا مِنْهُمَا وَادَّكَرَ بَعْدَ أُمَّةٍ أَنَا أُنَبِّئُكُم بِتَأْوِيلِهِ فَأَرْسِلُونِ (45)
Dak (iz-zagħzugħ) miz-zewg (ħbieb ta' Guzeppi) li kien ħeles (mill-ħabs), u li wara xi zmien kien ftakar (f'dak li talbu Guzeppi), qal(ilhom): 'Jiena nħabbrilkom it-tifsira ta' dan (i s-sultan ra fil-ħolm). Ibagħtuni (fil-ħabs għand Guzeppiji) |
يُوسُفُ أَيُّهَا الصِّدِّيقُ أَفْتِنَا فِي سَبْعِ بَقَرَاتٍ سِمَانٍ يَأْكُلُهُنَّ سَبْعٌ عِجَافٌ وَسَبْعِ سُنبُلَاتٍ خُضْرٍ وَأُخَرَ يَابِسَاتٍ لَّعَلِّي أَرْجِعُ إِلَى النَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَعْلَمُونَ (46)
(Fil-ħabs, huwa qal:) 'Guzeppi, ja bniedem tas-sewwa, fissrilna. (din. il-ħolma dwar) seba' baqriet smien. li jikluhom seba' baqriet magħlubin, u seba' sbuliet ħodor u (sebgħa) oħra niexfa. B'hekk inkun nista' mmur lura għand in-nies (tiegħi), biex forsi jsiru jafu |
قَالَ تَزْرَعُونَ سَبْعَ سِنِينَ دَأَبًا فَمَا حَصَدتُّمْ فَذَرُوهُ فِي سُنبُلِهِ إِلَّا قَلِيلًا مِّمَّا تَأْكُلُونَ (47)
Qal (Guzeppi): ''Għal seba' snin tizirgħu bla waqfien, u dak li taħsdu ħalluh fis-sbul tiegħu (biex ma jsewwisx), għajr għal ftit minnu biex tieklu (issa mine) |
ثُمَّ يَأْتِي مِن بَعْدِ ذَٰلِكَ سَبْعٌ شِدَادٌ يَأْكُلْنَ مَا قَدَّمْتُمْ لَهُنَّ إِلَّا قَلِيلًا مِّمَّا تُحْصِنُونَ (48)
Imbagħad wara dan jigu seba' snin ibsin (ta' nixfa kbira), li jieklu dak kollu li kontu rfajtu għalihom, għajr għal ftit li zzommu maħzun (biex terggħu rizirgħuh) |
ثُمَّ يَأْتِي مِن بَعْدِ ذَٰلِكَ عَامٌ فِيهِ يُغَاثُ النَّاسُ وَفِيهِ يَعْصِرُونَ (49)
Imbagħad tigi, wara dan, sena li matulha n-nies ikollhom l-ilma (korra), u matulha (ukoll) jagħsru fiz- zejt u l-għeneb |
وَقَالَ الْمَلِكُ ائْتُونِي بِهِ ۖ فَلَمَّا جَاءَهُ الرَّسُولُ قَالَ ارْجِعْ إِلَىٰ رَبِّكَ فَاسْأَلْهُ مَا بَالُ النِّسْوَةِ اللَّاتِي قَطَّعْنَ أَيْدِيَهُنَّ ۚ إِنَّ رَبِّي بِكَيْدِهِنَّ عَلِيمٌ (50)
Qal is-sultan: ''Gibuhuli (lil Guzeppi)f' Izda meta l- mibgħut (tas-sultan) gie għandu, (Guzeppi) qal(lu): Erga' lura għand sidek u staqsih x'gara min-nisa li kienu qatgħu idejhom. Sidi tabilħaqq jaf tajjeb bil-qerq tagħhom |
قَالَ مَا خَطْبُكُنَّ إِذْ رَاوَدتُّنَّ يُوسُفَ عَن نَّفْسِهِ ۚ قُلْنَ حَاشَ لِلَّهِ مَا عَلِمْنَا عَلَيْهِ مِن سُوءٍ ۚ قَالَتِ امْرَأَتُ الْعَزِيزِ الْآنَ حَصْحَصَ الْحَقُّ أَنَا رَاوَدتُّهُ عَن نَّفْسِهِ وَإِنَّهُ لَمِنَ الصَّادِقِينَ (51)
Qal (is-sultan lil-dawk in-nisa): 'X'kienet din tagħkom, meta ppruvajtu twaqqgħu lil-Guzeppif' Qalu: ''Alla ħarisnal Aħna ma rajna ebda deni minnul' Il-mara tal- kbir qalet: 'Issa deher is-sewwa Kont jiena li ppruvajt inwaqqgħu, u huwa tabilħaqq minn dawk li jgħidu u jagħmlu s-sewwat |
ذَٰلِكَ لِيَعْلَمَ أَنِّي لَمْ أَخُنْهُ بِالْغَيْبِ وَأَنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي كَيْدَ الْخَائِنِينَ (52)
(Imbagħad Guzeppi qal: ''Qiegħed ngħid) dan biex (sidi) ikun jaf li jiena ma ttradejtux bil-moħbi, u li Alla ma jgibx 'il-quddiem il-qerq tat-tradituri |
۞ وَمَا أُبَرِّئُ نَفْسِي ۚ إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلَّا مَا رَحِمَ رَبِّي ۚ إِنَّ رَبِّي غَفُورٌ رَّحِيمٌ (53)
Jiena ma neħlisx lili nnifsi mill-ħtija. Ir-ruħ. tassew tamar (lill-bniedem) ħafna l-ħazen, ħlief dik ir-ruħ li jħenn (għaliha) Sidi (il-Mulej). Sidi tabilħaqq Kollu Maħfra u Ħanin |
وَقَالَ الْمَلِكُ ائْتُونِي بِهِ أَسْتَخْلِصْهُ لِنَفْسِي ۖ فَلَمَّا كَلَّمَهُ قَالَ إِنَّكَ الْيَوْمَ لَدَيْنَا مَكِينٌ أَمِينٌ (54)
U qal is-sultan: 'Gibuhulil Inzommu għalija nnifsil' U meta (Guzeppi) kellmu, qal(lu s-sultan): Inti Hum tabilħaqq tinsab għandna, fis-sod ui fdat |
قَالَ اجْعَلْنِي عَلَىٰ خَزَائِنِ الْأَرْضِ ۖ إِنِّي حَفِيظٌ عَلِيمٌ (55)
Qal (Guzeppi): 'Qegħedni fuq l-imħazen ta' l-art (kollha ta' l-Egittu). Jiena naf inħarishom |
وَكَذَٰلِكَ مَكَّنَّا لِيُوسُفَ فِي الْأَرْضِ يَتَبَوَّأُ مِنْهَا حَيْثُ يَشَاءُ ۚ نُصِيبُ بِرَحْمَتِنَا مَن نَّشَاءُ ۖ وَلَا نُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ (56)
Hekk saħħaħna lil Guzeppi fl-art (ta' l-Egittu bis- setgħa u bil-gieħ), biex jgħix kull fejn irid fiha. Aħna nagħtu l-ħniena tagħna lil min irridu, u m'Aħniex se ntellfu l-ħlas ta' dawk li jagħmlu t-tajjeb |
وَلَأَجْرُ الْآخِرَةِ خَيْرٌ لِّلَّذِينَ آمَنُوا وَكَانُوا يَتَّقُونَ (57)
Tassew li l-ħlas ta' l-Oħra (tal-Ħajja l-Oħra) huwa l- aħjar għal dawk li jemmnu u jibzgħu minn Alla |
وَجَاءَ إِخْوَةُ يُوسُفَ فَدَخَلُوا عَلَيْهِ فَعَرَفَهُمْ وَهُمْ لَهُ مُنكِرُونَ (58)
U gew ħut Guzeppi, daħlu quddiemu u hu għarafhom. izda huma ma għarfuhx |
وَلَمَّا جَهَّزَهُم بِجَهَازِهِمْ قَالَ ائْتُونِي بِأَخٍ لَّكُم مِّنْ أَبِيكُمْ ۚ أَلَا تَرَوْنَ أَنِّي أُوفِي الْكَيْلَ وَأَنَا خَيْرُ الْمُنزِلِينَ (59)
U meta tahom dak li kienu jeħtiegu, qal(i/hom): ''Gibuli lil (Benjamin) ħukom minn missierkom (izda minn omm oħra)l Mela ma tarawx li jiena nagħti kejl tajjeb, u li jiena l-aħjar fost dawk li jilqgħu n-nies għandhom |
فَإِن لَّمْ تَأْتُونِي بِهِ فَلَا كَيْلَ لَكُمْ عِندِي وَلَا تَقْرَبُونِ (60)
Jekk ma ggibuhulix, (mil-lum 'il quddiem) ma jkollkom mingħandi ebda kejl (ta ' qamħ), u lanqas toqorbu lejjal |
قَالُوا سَنُرَاوِدُ عَنْهُ أَبَاهُ وَإِنَّا لَفَاعِلُونَ (61)
Qalu (l-aħwa): ''Se naraw kif nikkonvincu lil missieru (b'xi mod jew ieħor) dwaru, Dan tabilħaqq nagħmluhi |
وَقَالَ لِفِتْيَانِهِ اجْعَلُوا بِضَاعَتَهُمْ فِي رِحَالِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَعْرِفُونَهَا إِذَا انقَلَبُوا إِلَىٰ أَهْلِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ (62)
U (Guzeppi) qal lill-qaddejja tiegħu: ''Qiegħdu l- merkanzija tagħhom (li gabu magħhom biex jibdluha ma' l-ikel) fil-ħorgiet tagħhomt Għandhom imnejn jagħrfuha meta jmorru lura għand nieshom, biex forsi jerggħu lura (hawn fl-Egittu) |
فَلَمَّا رَجَعُوا إِلَىٰ أَبِيهِمْ قَالُوا يَا أَبَانَا مُنِعَ مِنَّا الْكَيْلُ فَأَرْسِلْ مَعَنَا أَخَانَا نَكْتَلْ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ (63)
U meta reggħu lura għand missierhom, (qabel ma ferħu l-ħorgier) qalu: ''Missierna, (jekk m'aħniex se nieħdu magħna lil ħuna Benjamin fl-Egittu), se niccaħħdu mill- kejl (tal-qamħ u se nibqgħu b'xejn). Għalhekk ibgħat magħna lil ħuna (Berjamin) biex nieħdu l-kejl tagħna, (u serraħ rasek) għaliex aħna tassew nieħdu ħsiebu |
قَالَ هَلْ آمَنُكُمْ عَلَيْهِ إِلَّا كَمَا أَمِنتُكُمْ عَلَىٰ أَخِيهِ مِن قَبْلُ ۖ فَاللَّهُ خَيْرٌ حَافِظًا ۖ وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ (64)
Qal (missierhom: Gakobb): ''Nafdakom bih bħalma qabel kont fdajtkom b'ħuh (Guzeppi) 7 Izda Alla huwa l- Aħjar li jieħu ħsieb (il-bnedmin), u Huwa l-Aktar Ħanin fost dawk li jħennu |
وَلَمَّا فَتَحُوا مَتَاعَهُمْ وَجَدُوا بِضَاعَتَهُمْ رُدَّتْ إِلَيْهِمْ ۖ قَالُوا يَا أَبَانَا مَا نَبْغِي ۖ هَٰذِهِ بِضَاعَتُنَا رُدَّتْ إِلَيْنَا ۖ وَنَمِيرُ أَهْلَنَا وَنَحْفَظُ أَخَانَا وَنَزْدَادُ كَيْلَ بَعِيرٍ ۖ ذَٰلِكَ كَيْلٌ يَسِيرٌ (65)
U meta fetħu s-soror tagħhom sabu li l-merkanzija tagħhom (li kienu ħadu magħhom) intraddet lilhom, u qalu: ''Missierna, xi rridu (aktar minn hekk) 2: Din il- merkanzija tagħna ntraddet lilna (mingħajr ma nafu kif. u issa nistgħu) niksbu ikel (ieħor) għal niesna, nieħdu ħsieb ħuna, u nizdiedu (fil-qmuħ u fl-ikel) daqs tagħbija ta' gemel. Dan huwa (/assew) kejl ħafif (biex ingibuh) |
قَالَ لَنْ أُرْسِلَهُ مَعَكُمْ حَتَّىٰ تُؤْتُونِ مَوْثِقًا مِّنَ اللَّهِ لَتَأْتُنَّنِي بِهِ إِلَّا أَن يُحَاطَ بِكُمْ ۖ فَلَمَّا آتَوْهُ مَوْثِقَهُمْ قَالَ اللَّهُ عَلَىٰ مَا نَقُولُ وَكِيلٌ (66)
(Gakobb) qal: ''Ma nibagħtux (lil Benjamin) magħkom qabel ma taħilfuli quddiem Alla li ggibuhuli lura, għajr jekk. (intom stess) tkunu mdawra (mill-għedewwa u tingħelbu).' U meta ħalfulu, qal: ''Alla jixhed għal dan li ngħidul |
وَقَالَ يَا بَنِيَّ لَا تَدْخُلُوا مِن بَابٍ وَاحِدٍ وَادْخُلُوا مِنْ أَبْوَابٍ مُّتَفَرِّقَةٍ ۖ وَمَا أُغْنِي عَنكُم مِّنَ اللَّهِ مِن شَيْءٍ ۖ إِنِ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ ۖ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ ۖ وَعَلَيْهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُتَوَكِّلُونَ (67)
U qal (missierhom Gakobb): 'Ja wliedi, la tidħlux minn bieb wieħed, izda idħlu minn bosta bibien (biex ma tolqotkomx għajn ħazina). Jiena ma niswielkom xejn quddiem Alla. Il-ħaqq huwa biss ta' Alla, u jiena ħallejt f'idejh. U ħa jħallu f'idejh dawk (kollha) li jafdaw (f'xi ħaddji) |
وَلَمَّا دَخَلُوا مِنْ حَيْثُ أَمَرَهُمْ أَبُوهُم مَّا كَانَ يُغْنِي عَنْهُم مِّنَ اللَّهِ مِن شَيْءٍ إِلَّا حَاجَةً فِي نَفْسِ يَعْقُوبَ قَضَاهَا ۚ وَإِنَّهُ لَذُو عِلْمٍ لِّمَا عَلَّمْنَاهُ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ (68)
U meta daħlu minn fejn kien amrilhom missierhom, (dan) ma kien swielhom xejn quddiem Alla, u (il-kliem li kien qalilhom missierhom kien) biss ħtiega ta': Gakobb innifsu (li xtaq li ma jigri xejn lil uliedu, u issa dik il- ħtiega) kien qdieha. Huwa tabilħaqq kellu l-għarfien minħabba dak li għallimnieh (bit-tnebbiħ tagħna), izda ħafna min-nies ma jafux |
وَلَمَّا دَخَلُوا عَلَىٰ يُوسُفَ آوَىٰ إِلَيْهِ أَخَاهُ ۖ قَالَ إِنِّي أَنَا أَخُوكَ فَلَا تَبْتَئِسْ بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (69)
U meta daħlu quddiem Guzeppi, laqa' għandu lil-ħuh (Benjamin). u qal(lu mingħajr ma semgħuh l-aħwa l- oħra): 'Jiena tabilħaqq ħuk, u la titnikkitx b'dak li (ħutna) kienu jagħmlu(Ina) |
فَلَمَّا جَهَّزَهُم بِجَهَازِهِمْ جَعَلَ السِّقَايَةَ فِي رَحْلِ أَخِيهِ ثُمَّ أَذَّنَ مُؤَذِّنٌ أَيَّتُهَا الْعِيرُ إِنَّكُمْ لَسَارِقُونَ (70)
U meta tahom dak li kienu jeħtiegu, huwa qiegħed it- tazza fil-ħorga ta' ħuh (Benjamin). U dak li (xogħlu kien li) isejjaħ, għajjat (dan il-kliem): ''Intom tal-karovana, intom tassew ħallelini |
قَالُوا وَأَقْبَلُوا عَلَيْهِم مَّاذَا تَفْقِدُونَ (71)
Qalu (l-aħwa), filwaqt li daru lejhom: Xi tliftu |
قَالُوا نَفْقِدُ صُوَاعَ الْمَلِكِ وَلِمَن جَاءَ بِهِ حِمْلُ بَعِيرٍ وَأَنَا بِهِ زَعِيمٌ (72)
Qalu (il-qaddejja Egizzjani): ''Tlifna t-tazza tas-sultan. U (Guzeppi qal): 'Min igibha (lura), jingħata b'tagħbija ta' gemel. (fi qmuħ u ikel), u Jiena marbut b'dan (li qiegħed inwiegħed) |
قَالُوا تَاللَّهِ لَقَدْ عَلِمْتُم مَّا جِئْنَا لِنُفْسِدَ فِي الْأَرْضِ وَمَا كُنَّا سَارِقِينَ (73)
Qalu (l-aħwa): 'Fuq Alla' Intom tafu li ma gejniex biex nagħmlu ħsara fl-art, u li m'aħniex ħallelin |
قَالُوا فَمَا جَزَاؤُهُ إِن كُنتُمْ كَاذِبِينَ (74)
(L-Egizzjani) qalu: ''Xi jkun il-ħlas ta' dak (l-għemil), jekk (jinsab li) intom giddibin |
قَالُوا جَزَاؤُهُ مَن وُجِدَ فِي رَحْلِهِ فَهُوَ جَزَاؤُهُ ۚ كَذَٰلِكَ نَجْزِي الظَّالِمِينَ (75)
Qalu (l-aħwa): 'Il-ħlas ta' dak li (it-tazza) tinsab fil- ħorga tiegħu (ikun li) huwa (stess jinzamm maqbud) bħala kumpens. Hekk inħallsu lill-ħziena (skond il-ligi tagħna) |
فَبَدَأَ بِأَوْعِيَتِهِمْ قَبْلَ وِعَاءِ أَخِيهِ ثُمَّ اسْتَخْرَجَهَا مِن وِعَاءِ أَخِيهِ ۚ كَذَٰلِكَ كِدْنَا لِيُوسُفَ ۖ مَا كَانَ لِيَأْخُذَ أَخَاهُ فِي دِينِ الْمَلِكِ إِلَّا أَن يَشَاءَ اللَّهُ ۚ نَرْفَعُ دَرَجَاتٍ مَّن نَّشَاءُ ۗ وَفَوْقَ كُلِّ ذِي عِلْمٍ عَلِيمٌ (76)
Għalhekk (Guzeppi) beda (ifittex) fis-soror tagħhom qabel (ina fittex) fis-sorra ta' ħuh (Benjamin), imbagħad ħarigha mis-sorra ta' ħuh. Hekk fassalna l-pjan tagħna għal Guzeppi (biex izomm lil ħuh miegħu). Huwa ma kienx jista' jaqbad lil ħuh bil-ligi tas-sultan, ħlief jekk Alla ried (li dan iseħħ), Aħna ngħollu fi gradi (ta' għerf u gieħ). lil-min irridu, u fuq kull bniedem ta' għarfien hemm Dak li jaf kollox |
۞ قَالُوا إِن يَسْرِقْ فَقَدْ سَرَقَ أَخٌ لَّهُ مِن قَبْلُ ۚ فَأَسَرَّهَا يُوسُفُ فِي نَفْسِهِ وَلَمْ يُبْدِهَا لَهُمْ ۚ قَالَ أَنتُمْ شَرٌّ مَّكَانًا ۖ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا تَصِفُونَ (77)
Qalu: 'Jekk seraq, (din ma hijiex xi ħaga stramba għaliex) wieħed minn ħutu kien seraq qabel. (ir mingħalihom li kien Guzeppi).' Izda Guzeppi zamm (dan kollu) mistur fih innifsu u ma wrihulhomx: Huwa qal (bejnu u bejn ruħu, filwaqt li fiakar. f'dak li ħutu kienu għamlulu fl-imgħoddi): ''Intom. tinsabu f'qagħda agħar (minn hekk), u Alla jaf l-aktar b'dak li qegħdin tgħidu (iu tħarrfu) |
قَالُوا يَا أَيُّهَا الْعَزِيزُ إِنَّ لَهُ أَبًا شَيْخًا كَبِيرًا فَخُذْ أَحَدَنَا مَكَانَهُ ۖ إِنَّا نَرَاكَ مِنَ الْمُحْسِنِينَ (78)
Qalu: 'Ja ħakem, (kun af li) missieru xiħ ħafna. Mela ħu wieħed minna minflokul Aħna tabilħaqq naraw li inti minn dawk li jagħmlu t-tajjeb |
قَالَ مَعَاذَ اللَّهِ أَن نَّأْخُذَ إِلَّا مَن وَجَدْنَا مَتَاعَنَا عِندَهُ إِنَّا إِذًا لَّظَالِمُونَ (79)
Qal (Guzeppi): 'Alla ħares nieħdu (€ nzommu maqbud) ħlief lil dak li għandu sibna ħwejjigna (it-tazza tas- sultan, għaliex) inkella nkunu tabilħaqq ingusti |
فَلَمَّا اسْتَيْأَسُوا مِنْهُ خَلَصُوا نَجِيًّا ۖ قَالَ كَبِيرُهُمْ أَلَمْ تَعْلَمُوا أَنَّ أَبَاكُمْ قَدْ أَخَذَ عَلَيْكُم مَّوْثِقًا مِّنَ اللَّهِ وَمِن قَبْلُ مَا فَرَّطتُمْ فِي يُوسُفَ ۖ فَلَنْ أَبْرَحَ الْأَرْضَ حَتَّىٰ يَأْذَنَ لِي أَبِي أَوْ يَحْكُمَ اللَّهُ لِي ۖ وَهُوَ خَيْرُ الْحَاكِمِينَ (80)
Meta qatgħu jieshom minnu, warrbu (minn ħdejn Guzeppi) biex jitħaddtu bejniethom (dwar x'kellu jsir), u l-kbir fosthom (Guda) qal: ''Mela ma tafux li missierkom ħa l-kelma tagħkom quddiem Alla u kif, qabel (ma seħħ dan, kontu diga) inqastu(h) minħabba (dak li għamiltu lil) Guzeppi. Għalhekk m'iniex se nħalli (din) l-art qabel ma' missieri jħallini (nagħmel dan), jew (inkella) Alla jaqtagħha għalija (x'se jsir minni). Huwa l-Aħjar fost l- imħallfinl |
ارْجِعُوا إِلَىٰ أَبِيكُمْ فَقُولُوا يَا أَبَانَا إِنَّ ابْنَكَ سَرَقَ وَمَا شَهِدْنَا إِلَّا بِمَا عَلِمْنَا وَمَا كُنَّا لِلْغَيْبِ حَافِظِينَ (81)
(Erggħu lura għand missierkom u għiduf/u): 'Missierna, tassew li ibnek seraq, u ma nixhdux għajr għal dak li sirna nafu. U (meta tajniek kelmitna) lanqas ma stajna nkunu nafu l-mistur (u rza konniex nafu li Benjamin se jisraq) |
وَاسْأَلِ الْقَرْيَةَ الَّتِي كُنَّا فِيهَا وَالْعِيرَ الَّتِي أَقْبَلْنَا فِيهَا ۖ وَإِنَّا لَصَادِقُونَ (82)
Staqsi fil-belt li konna fiha, u l-karovana li gejna magħha, (u tara) li aħna tabilħaqq qegħdin ngħidu s- sewwa |
قَالَ بَلْ سَوَّلَتْ لَكُمْ أَنفُسُكُمْ أَمْرًا ۖ فَصَبْرٌ جَمِيلٌ ۖ عَسَى اللَّهُ أَن يَأْتِيَنِي بِهِمْ جَمِيعًا ۚ إِنَّهُ هُوَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ (83)
Qal (Gakobb): ''Le, (mhux kif qegħdin tgħidu), izda intom infuskom tħajjartu tagħmlu ħaga (ħazina bħal din). Is-sabar xieraq (għalija f'dan il-ħin ta' niket). Għandu mnejn Alla jgibhomli Ikoll (lil uliedi Guzeppi, Benjamin u Guda). Huwa tabilħaqq jaf kollox u Għaref |
وَتَوَلَّىٰ عَنْهُمْ وَقَالَ يَا أَسَفَىٰ عَلَىٰ يُوسُفَ وَابْيَضَّتْ عَيْنَاهُ مِنَ الْحُزْنِ فَهُوَ كَظِيمٌ (84)
U telaqhom (mgħaddab u mnikket għall-aħħar) u qal: SX'għali għandi għal Guzeppil' U għajnejh bjadu bin- niket (ww bil-biki bla waqfien, hekk li ma baqax jara) u għamel wisq f'qalbu |
قَالُوا تَاللَّهِ تَفْتَأُ تَذْكُرُ يُوسُفَ حَتَّىٰ تَكُونَ حَرَضًا أَوْ تَكُونَ مِنَ الْهَالِكِينَ (85)
Qalu: 'Fuq Allal Mela m'inti se tieqaf (qafr) tiftakar f'Guzeppi, sa ma tinfena bil-mard, jew tkun mill- meqrudin |
قَالَ إِنَّمَا أَشْكُو بَثِّي وَحُزْنِي إِلَى اللَّهِ وَأَعْلَمُ مِنَ اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ (86)
Qal (Gakobb): ''Qiegħed biss nuri d-diqa u n-niket tiegħi lil Alla, u jiena naf minn Alla dak li ma tafux |
يَا بَنِيَّ اذْهَبُوا فَتَحَسَّسُوا مِن يُوسُفَ وَأَخِيهِ وَلَا تَيْأَسُوا مِن رَّوْحِ اللَّهِ ۖ إِنَّهُ لَا يَيْأَسُ مِن رَّوْحِ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْكَافِرُونَ (87)
Uliedi, morru u fittxu lil-Guzeppi u lil ħuh, u taqtgħux jieskom mit-tjieba u mill-ħniena ta' Alla, Tabilħaqq li ħadd ma jaqta' jiesu mit-tjieba u mill-ħniena ta' Alla għajr dawk li ma jemmnux |
فَلَمَّا دَخَلُوا عَلَيْهِ قَالُوا يَا أَيُّهَا الْعَزِيزُ مَسَّنَا وَأَهْلَنَا الضُّرُّ وَجِئْنَا بِبِضَاعَةٍ مُّزْجَاةٍ فَأَوْفِ لَنَا الْكَيْلَ وَتَصَدَّقْ عَلَيْنَا ۖ إِنَّ اللَّهَ يَجْزِي الْمُتَصَدِّقِينَ (88)
U meta (l-aħwa waslu għand: Guzeppi u) daħlu quddiemu, qalu: 'Ja ħakem, il-ħsara messet lilna u lil niesna (minħabba l-guħ u n-nixfa f'artna, hekk li issa) ftit li xejn gibna merkanzija (għat-tpartit)j. Għalhekk (kun ħanin magħna u) agħtina kejl sħiħ, u agħmel karita magħna, Tabilħaqq li Alla jħallas lil dawk li jagħmlu karita |
قَالَ هَلْ عَلِمْتُم مَّا فَعَلْتُم بِيُوسُفَ وَأَخِيهِ إِذْ أَنتُمْ جَاهِلُونَ (89)
Qal: 'Tafu x'għamiltu lil Guzeppi (f'zgħozirkomi, u lil ħuh (Benjamin), fl-injuranza tagħkom |
قَالُوا أَإِنَّكَ لَأَنتَ يُوسُفُ ۖ قَالَ أَنَا يُوسُفُ وَهَٰذَا أَخِي ۖ قَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَيْنَا ۖ إِنَّهُ مَن يَتَّقِ وَيَصْبِرْ فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ (90)
Qalu: ''Jaqaw inti Guzeppi 7' Qal: 'Jiena Guzeppi u dan. ħija (Benjamin). Alla ħaseb fina (u ħelisna minn kull saram). Tassew li min jibza' minn Alla u jistabar, Alla tabilħaqq ma jtellifx il-ħlas ta' dawk li jagħmlu t-tajjeb |
قَالُوا تَاللَّهِ لَقَدْ آثَرَكَ اللَّهُ عَلَيْنَا وَإِن كُنَّا لَخَاطِئِينَ (91)
Qalu: 'Fuq Allat Tassew li Alla għazlek u ppreferiek minna, u aħna konna tassew il-ħatjini |
قَالَ لَا تَثْرِيبَ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ ۖ يَغْفِرُ اللَّهُ لَكُمْ ۖ وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ (92)
Qal (Guzeppi): ''(Ħalli ma jkun hemm) ebda ħtija fuqkom illumt Alla jaħfrilkom, u Huwa l-Aktar Ħanin fost dawk li jħennu |
اذْهَبُوا بِقَمِيصِي هَٰذَا فَأَلْقُوهُ عَلَىٰ وَجْهِ أَبِي يَأْتِ بَصِيرًا وَأْتُونِي بِأَهْلِكُمْ أَجْمَعِينَ (93)
Morru b'din il-qmis tiegħi, ixħtuha fuq wicc missieri, u jerga' jibda jara' Imbagħad ejjew għandi b'nieskom, ilkollt |
وَلَمَّا فَصَلَتِ الْعِيرُ قَالَ أَبُوهُمْ إِنِّي لَأَجِدُ رِيحَ يُوسُفَ ۖ لَوْلَا أَن تُفَنِّدُونِ (94)
U meta l-karovana telqet (mill-Egittu lejn l-art ta' Kangħan), missierhom qal: 'Jiena tabilħaqq qiegħed naqbad ir-riħa ta' Guzeppi, għalkemm intom tqisuni xiħ zmagat |
قَالُوا تَاللَّهِ إِنَّكَ لَفِي ضَلَالِكَ الْقَدِيمِ (95)
Qalu (niesu): 'Fuq Alla, inti tassew għadek fit-taħwid ta' qabel: (minħabba. l-fissazzjoni tiegħek dwar Guzeppi)U |
فَلَمَّا أَن جَاءَ الْبَشِيرُ أَلْقَاهُ عَلَىٰ وَجْهِهِ فَارْتَدَّ بَصِيرًا ۖ قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ مِنَ اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ (96)
Imbagħad meta gie dak li jagħti l-bxara t-tajba, xeħetha (il-qmis) fuq wiccu u (Gakobb) rega' beda jara. Qalilhom (missierhom): ''Ma għedtilkomx. li jiena naf minn Alla dak li ma tafux |
قَالُوا يَا أَبَانَا اسْتَغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا إِنَّا كُنَّا خَاطِئِينَ (97)
Qalu: ''Missierna, itlob' biex. dnubietna. jinħafru, (għaliex) aħna konna tassew ħatjin |
قَالَ سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ رَبِّي ۖ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ (98)
(Qalilhom): 'Se nitlob lil Sidi (il-Mulej). jaħfrilkom. Huwa tabilħaqq Kollu Maħfra u Ħanin |
فَلَمَّا دَخَلُوا عَلَىٰ يُوسُفَ آوَىٰ إِلَيْهِ أَبَوَيْهِ وَقَالَ ادْخُلُوا مِصْرَ إِن شَاءَ اللَّهُ آمِنِينَ (99)
U meta (Gakobb, uliedu, u nieshom) daħlu quddiem Guzeppi, huwa laqa' għandu lill-genituri tiegħu, u qal: SIdhlu (ilkoll) fl-Egittu mħarsin, jekk Alla jridi |
وَرَفَعَ أَبَوَيْهِ عَلَى الْعَرْشِ وَخَرُّوا لَهُ سُجَّدًا ۖ وَقَالَ يَا أَبَتِ هَٰذَا تَأْوِيلُ رُؤْيَايَ مِن قَبْلُ قَدْ جَعَلَهَا رَبِّي حَقًّا ۖ وَقَدْ أَحْسَنَ بِي إِذْ أَخْرَجَنِي مِنَ السِّجْنِ وَجَاءَ بِكُم مِّنَ الْبَدْوِ مِن بَعْدِ أَن نَّزَغَ الشَّيْطَانُ بَيْنِي وَبَيْنَ إِخْوَتِي ۚ إِنَّ رَبِّي لَطِيفٌ لِّمَا يَشَاءُ ۚ إِنَّهُ هُوَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ (100)
U (Guzeppi) għolla lill-genituri tiegħu fuq it-tron (tal- gieħ), u. Ikoll inxteħtu fl-art quddiemu. Huwa qal: ''Missier, din hija t-tifsira tal-ħolma tiegħi (Zi kont ħlomt). qabel (u li kont għarrafthielek), u Sidi (il-Mulej) tabilħaqq gabha fis-seħħ. Huwa kien tajjeb miegħi meta ħarigni mill-ħabs, u (/ilkom) gabkom mid-dezert, wara li x-Xitan kien gab firda bejni u bejn ħuti. Sidi tabilħaqq jaħdem bil-ħlewwa u b'mod mistur. biex jilħaq dak li jrid. Huwa li jaf kollox, l-Għaref |
۞ رَبِّ قَدْ آتَيْتَنِي مِنَ الْمُلْكِ وَعَلَّمْتَنِي مِن تَأْوِيلِ الْأَحَادِيثِ ۚ فَاطِرَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ أَنتَ وَلِيِّي فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ ۖ تَوَفَّنِي مُسْلِمًا وَأَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ (101)
Sidi (il-Midej), Inti tajtni s-setgħa u għallimtni tifsir il- grajjiet (kif jidhru fil-ħolm). Ħallieq is-smewwiet u l-art, Inti tieħu ħsiebi f'(din) id-dinja u fl-Oħra. Ħudli ruħi meta jiena Mislem, u laqqagħni mal-gusti |
ذَٰلِكَ مِنْ أَنبَاءِ الْغَيْبِ نُوحِيهِ إِلَيْكَ ۖ وَمَا كُنتَ لَدَيْهِمْ إِذْ أَجْمَعُوا أَمْرَهُمْ وَهُمْ يَمْكُرُونَ (102)
Dawk huma xi ftit mill-grajjiet mistura (dwar Guzeppi) li Aħna nnebbħulek ( Muħammad, u ngħallmuk). Inti ma kontx. magħhom: (ħut Guzeppi) meta qatgħuha x'għandhom jagħmlu, huma u jħejju n-nasba tagħhom |
وَمَا أَكْثَرُ النَّاسِ وَلَوْ حَرَصْتَ بِمُؤْمِنِينَ (103)
Izda ħafna min-nies ma jemmnux, minkejja. l-ħegga tiegħek (Muħammad) |
وَمَا تَسْأَلُهُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ ۚ إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِّلْعَالَمِينَ (104)
Inti ma titlobx minnhom ħlas għal dan (it-tħabrik tiegħek. fosthom). Dan (il-Qoran) ma huwiex. għajr tifkira (u twissija) lill-ħolqien |
وَكَأَيِّن مِّنْ آيَةٍ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يَمُرُّونَ عَلَيْهَا وَهُمْ عَنْهَا مُعْرِضُونَ (105)
U kemm-il sinjal fis-smewwiet u fl-art (li juru li hemm Alla Wieħed) jiltaqgħu magħhom, izda huma ma jagħtux kas (tagħhom) |
وَمَا يُؤْمِنُ أَكْثَرُهُم بِاللَّهِ إِلَّا وَهُم مُّشْرِكُونَ (106)
il-kotra tagħhom ma jemmnux f'Alla, ħlief meta jxierku (allat oħra miegħu) |
أَفَأَمِنُوا أَن تَأْتِيَهُمْ غَاشِيَةٌ مِّنْ عَذَابِ اللَّهِ أَوْ تَأْتِيَهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ (107)
Jaqaw serrħu rashom li ma huwiex se-jigi fuqhom il- kastig ta' Alla li jgħattihom (vzinni kullimkien), jew li ma hijiex se tigi s-Siegħa għal għarrieda, mingħajr ma jintebħu |
قُلْ هَٰذِهِ سَبِيلِي أَدْعُو إِلَى اللَّهِ ۚ عَلَىٰ بَصِيرَةٍ أَنَا وَمَنِ اتَّبَعَنِي ۖ وَسُبْحَانَ اللَّهِ وَمَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ (108)
Għid (Muħammad): ''Din triqti (u ma fiha ebda tagħwig). Jiena nsejjaħ (biex idduru) lejn Alla. Jiena u min jimxi warajja għandna għarfien sħiħ. Sebħ lil Allat M'iniex minn dawk li jxierku (allat oħra ma' Allajf) |
وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ إِلَّا رِجَالًا نُّوحِي إِلَيْهِم مِّنْ أَهْلِ الْقُرَىٰ ۗ أَفَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ ۗ وَلَدَارُ الْآخِرَةِ خَيْرٌ لِّلَّذِينَ اتَّقَوْا ۗ أَفَلَا تَعْقِلُونَ (109)
Qablek. (Muħammad). ma. bgħatniex għajr irgiel li nebbaħniehom, minn nies l-ibliet, (u la bgħatna nisa u lanqas angli jew ginn). Jaqaw (dawk li caħdu t-twemmin) ma terrqux fuq l-art, u ma rawx kif kien tmiem dawk (il- ħziena) ta' qabilhom (biex forsi jieħdu tagħlima) 7 Izda l- Aħħar Dar hija l-aħjar għal dawk li jibzgħu minn Alla. Mela ma għandkomx għaqal (biex tifhmu) |
حَتَّىٰ إِذَا اسْتَيْأَسَ الرُّسُلُ وَظَنُّوا أَنَّهُمْ قَدْ كُذِبُوا جَاءَهُمْ نَصْرُنَا فَنُجِّيَ مَن نَّشَاءُ ۖ وَلَا يُرَدُّ بَأْسُنَا عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمِينَ (110)
Meta l-Mibgħutin qatgħu qalbhom (minn nieshom), u dehrilhom li kienu mgiddbin, giethom l-għajnuna (u r- rebħa) tagħna, u nħeles kulmin ridna. Il-qilla tagħna ma titwarrabx minn fuq in-nies il-ħatjin |
لَقَدْ كَانَ فِي قَصَصِهِمْ عِبْرَةٌ لِّأُولِي الْأَلْبَابِ ۗ مَا كَانَ حَدِيثًا يُفْتَرَىٰ وَلَٰكِن تَصْدِيقَ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ وَتَفْصِيلَ كُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ (111)
Fi grajjiethom (ta' Guzeppi u ħuni) hemm tagħlima għan-nies ta' dehen. (Dan il-Qoran) ma huwiex xi ħrafa li xi ħadd qala' minn zniedu, izda jseddaq dak li għadda qablu (fil-Kotba mqaddsa); tifsira bir-reqqa ta' kollox, u tmexxija tajba u ħniena għal nies li jemmnu |
