لَا أُقْسِمُ بِهَٰذَا الْبَلَدِ (1)
سوگند به این شهر (مکّه که کعبه در آن است) |
وَأَنتَ حِلٌّ بِهَٰذَا الْبَلَدِ (2)
شهری که تو ساکن آنجا هستی (و وجود پرفیض و پربرکت تو، بر شرافت و عظمت آن افزوده است) |
وَوَالِدٍ وَمَا وَلَدَ (3)
و سوگند به پدر، و فرزندی که به وجود می‌آورد |
لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ فِي كَبَدٍ (4)
ما آدمی را برای رنج و محنت آفریده‌ایم (نه برای راحت و آسایش) |
أَيَحْسَبُ أَن لَّن يَقْدِرَ عَلَيْهِ أَحَدٌ (5)
آیا انسان (با وجود این همه درد و رنجی که بدان گرفتار است و نشانه‌ی ضعف او است) گمان می‌برد هرگز کسی بر او توانائی ندارد و بدو دست نمی‌یابد؟ (لذا هر کاری را بکند بازخواست نمی‌شود و از قلمرو مجازات در امن و امان است) |
يَقُولُ أَهْلَكْتُ مَالًا لُّبَدًا (6)
می‌گوید: من دارائی فراوانی را (در راه خوشگذرانیها و لذائذ خرج نموده‌ام و) نابود و تباه کرده‌ام |
أَيَحْسَبُ أَن لَّمْ يَرَهُ أَحَدٌ (7)
آیا گمان می‌برد که کسی او را ندیده است؟ (بی‌خبر است که اگر کسی هم از آفریدگان ندیده و ندانسته است، خدا دیده و دانسته است که او این اموال را از کجا به دست آورده است و در چه راهی مصرف کرده است و نیّت وی چه بوده است) |
أَلَمْ نَجْعَل لَّهُ عَيْنَيْنِ (8)
مگر ما برای او دو چشم را ترتیب نداده و نساخته‌ایم؟ |
وَلِسَانًا وَشَفَتَيْنِ (9)
و زبانی و دو لب را نیافریده‌ایم؟ |
وَهَدَيْنَاهُ النَّجْدَيْنِ (10)
(و او را به دو پستان رهنمود نکرده‌ایم؟) و راه خیر و شرّ را بدو ننموده‌ایم؟ |
فَلَا اقْتَحَمَ الْعَقَبَةَ (11)
(ما که دو راه پیش پای انسان نهاده‌ایم، آن کس که ناسپاس است) او خویشتن را به گردنه (ی رهائی از شقاوت و رسیدن به سعادت) نمی‌زند (و آن را پشت سر نمی‌گذارد) |
وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْعَقَبَةُ (12)
تو چه می‌دانی آن گردنه چیست؟ |
فَكُّ رَقَبَةٍ (13)
آزاد کردن برده و بنده است |
أَوْ إِطْعَامٌ فِي يَوْمٍ ذِي مَسْغَبَةٍ (14)
یا خوراک دادن در زمان گرسنگی (قحطی و خشکسالی) است |
يَتِيمًا ذَا مَقْرَبَةٍ (15)
(خاصّه) به یتیمی خویشاوند |
أَوْ مِسْكِينًا ذَا مَتْرَبَةٍ (16)
یا به مستمندی خاک‌نشین |
ثُمَّ كَانَ مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ وَتَوَاصَوْا بِالْمَرْحَمَةِ (17)
گذشته از اینها، او باید از زمره‌ی کسانی باشد که ایمان می‌آورند و همدیگر را به صبر و شکیبائی توصیه می‌کنند، و به ترحّم و مهربانی سفارش می‌نمایند |
أُولَٰئِكَ أَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ (18)
آنان (که دارای چنین صفات و خصالی هستند) سمت راستیها و اهل سعادتند |
وَالَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِنَا هُمْ أَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ (19)
ولی کسانی که آیات (کتابهای آسمانی و دلائل گسترده در گستره‌ی جهانی) ما را نپذیرند، ایشان سمت چپیها و اهل شقاوتند |
عَلَيْهِمْ نَارٌ مُّؤْصَدَةٌ (20)
آتشی آنان را در بر خواهد گرفت که سرپوشیده و دربسته است |
